Alex S. kocht emmers van het fatale ‘middel X’

Hoe hij zich voelt, vraagt de rechter aan de verdachte. „Nerveus en een beetje misselijk”, zegt Alex S. maandagochtend in de rechtbank in Den Bosch. „Maar qua gezondheid in het algemeen gaat het goed.”

Dat was weleens anders. De Eindhovenaar Alex S. (30), die voor de rechter staat omdat hij het zelfdodingspoeder ‘middel X’ verkocht, kampte jaren met ernstig overgewicht en daardoor met veel pijn, zegt hij. Ook had hij psychische klachten. Hij wilde een maagverkleining, maar werd „afgewezen door alle artsen”. „Mijn gezondheid ging achteruit, maar dat maakte niemand wat uit. Ik wilde absoluut niet bedlegerig worden”, zegt hij tegen de rechter. „Heeft u weleens die series gezien op tv met mensen die driehonderd kilo wegen en zichzelf niet meer kunnen wassen?” Hij wilde graag een zelfdodingsmiddel in huis hebben om te kunnen beslissen over zijn einde.

Lees ook: Hielp Alex S. met middel X bij zelfdoding van tien mensen?

Tijdens zijn zoektocht naar zo’n middel raakte S., die inmiddels vele kilo’s is afgevallen, geïnteresseerd in ‘humane zelfdoding’. „Als mensen dood willen, lukt het ze toch wel. Ik denk dat de manier waarop ze dat doen, humaner kan.” Hij stuitte op middel X, dat een zuurstoftekort in de lichaamscellen veroorzaakt. S. haalde het in huis en bood het ook op Marktplaats aan. „Aangeboden in de rubriek ‘levensmiddelen’”, merkt de rechter spottend op.

Er is veel pers aanwezig in de rechtbank, en er zijn ook een hoop leden van de Coöperatie Laatste Wil (dat zo’n 30.000 leden heeft), om S. te steunen. CLW behartigt de belangen van wie zelf over het levenseinde wil beslissen. Potentiële ‘klanten’ wisten S. doorgaans via deze organisatie te vinden.

Ik had het anders gedaan, zeker wat zorgvuldiger

Alex S. verdachte

S. zou aan zo’n zestienhonderd mensen middel X hebben verkocht, vaak inclusief een anti-braakmiddel dat je nodig hebt om X binnen te houden. In juli 2021 werd S. aangehouden na de dood van een vrouw in Best, een sterfgeval dat leidde naar hem. Hij zat bijna vier maanden vast en mocht de rest van het proces in vrijheid afwachten. S. wordt ervan verdacht dat hij van juni 2018 tot en met mei 2021 tien mensen heeft geholpen bij zelfdoding, en dat hij onbevoegd handelde in geneesmiddelen. Het is de eerste keer dat iemand wordt vervolgd voor het handelen in middel X.

Zelfbeschikking boven alles

S., gediagnosticeerd met een autismespectrumstoornis, geeft zachtjes antwoord op de vragen van de rechter. Hij doet moeite die zo volledig mogelijk te beantwoorden, maar toch zijn de antwoorden vaak kort, omdat het voor S. simpel is: zelfbeschikking boven alles. Dus als de rechter vraagt wat S. wilde weten van mensen die het middel bij hem bestelde, zegt hij: „Mensen hoeven hun lijden niet te verantwoorden. Ik vind dat het een autonome beslissing moet zijn.”

Nadat S. middel X op kleine schaal op Marktplaats had verkocht, bood hij het naar eigen zeggen gratis aan tijdens een algemene ledenvergadering van CLW. Hij kreeg zo veel verzoeken om het te gaan verkopen, dat hij besloot dat te doen. Bij buitenlandse leveranciers kocht hij grote emmers met het zelfdodingspoeder in. Dat stopte hij in capsules. Hij stuurde zijn klanten een pakket met daarin middel X, het anti-braakmiddel, en daarnaast ook informatie over het gebruik van het middel en over mogelijke bijwerkingen. Hij adverteerde niet, potentiële klanten benaderden hem.

Boze nabestaanden

S. zegt dat hij erop vertrouwde dat de mensen die hem benaderden een weloverwogen keuze maakten, omdat ze niet zomaar aan zijn mailadres kwamen. Ze waren bijvoorbeeld eerst bij bijeenkomsten over humane zelfdoding geweest, volgens S. De rechter en het OM nemen geen genoegen met deze verklaring, onder meer omdat S. middel X aan iemand zou hebben verstrekt die er niet aan stierf, en daar later blij mee was. De rechter vraagt of S. nu anders kijkt naar zijn manier van werken. „Ja, ik had het wel anders gedaan, zeker wat zorgvuldiger.”

Lees ook: Euthanasie werd afgewezen, dus was ‘middel X’ voor Lies de enige uitweg. Tot onvrede van haar omgeving

Sommige nabestaanden van mensen aan wie S. vermoedelijk middel X verkocht, zijn boos op hem. Maandag zit er een aantal in de rechtszaal. De officier leest twee slachtofferverklaringen voor. Eén nabestaande schrijft dat S. er niet bij zou hebben stilgestaan dat zijn klanten „ontoerekeningsvatbaar of depressief” konden zijn en eigenlijk niet dood wilden. „Ik snap dat ze haar moeder mist, maar ik kan hier niets betekenisvols aan toevoegen”, reageert S. voorzichtig.

Deze dinsdag gaat de inhoudelijke behandeling verder en komt het OM met zijn strafeis.